Υπερκόπωση στους Γιατρούς: Ένα Σημαντικό Πρόβλημα

Όλο και περισσότεροι γιατροί σήμερα παρουσιάζουν σημάδια υπερκόπωσης. Το γεγονός αυτό έχει σοβαρές συνέπειες και απειλεί σημαντικά τόσο την υγεία των ίδιων των γιατρών όσο και των ασθενών τους. Τι είναι όμως η υπερκόπωση και πώς επηρεάζει τους γιατρούς; Πώς επηρεάζει την παροχή των υπηρεσιών υγείας και τι μπορεί να γίνει για να αντιμετωπιστεί το σοβαρό αυτό πρόβλημα;

Πώς παρουσιάζεται η υπερκόπωση στους γιατρούς;

Η υπερκόπωση στους περισσότερους γιατρούς περιγράφεται ως απώλεια ενθουσιασμού για την εργασία τους, μειωμένη ικανοποίηση από αυτή καθώς και αύξηση στην αποστασιοποίηση, συναισθηματική εξάντληση και κυνισμό. Συχνά συνοδεύεται επίσης από αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, καταχρήσεις ουσιών και αυτοκτονία. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από τις ΗΠΑ, περίπου 400 γιατροί δίνουν τέλος στη ζωή τους κάθε χρόνο.

Μία έρευνα του 2016 έδειξε ότι τα ποσοστά υπερκόπωσης στους γιατρούς αυξάνονται συνεχώς. Από τους σχεδόν 7000 γιατρούς που έλαβαν μέρος στην έρευνα, το 54.4% ανέφερε τουλάχιστον ένα σύμπτωμα υπερκόπωσης . Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 45.5% το 2011. Η ικανοποίηση με την ισορροπία ζωής-εργασίας παρουσίασε επίσης μείωση, ωστόσο το γεγονός αυτό δεν αποτελεί έκπληξη καθώς οι γιατροί πλέον εργάζονται περισσότερες ώρες για λιγότερα χρήματα. Με άλλα λόγια πάνω από τους μισούς γιατρούς σήμερα παρουσιάζουν κάποια μορφή υπερκόπωσης.

Μία ακόμα ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι ότι αρκετοί γιατροί εγκαταλείπουν το επάγγελμά πριν τη συνταξιοδότηση γεγονός που αναγκάζει τους ασθενείς να αναζητήσουν νέο γιατρό. Άλλοι γιατροί μειώνουν τα ωράριά τους με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο για τον ασθενή να κλείσει ραντεβού όταν το χρειάζεται. Το πρόβλημα αυτό αναμένεται να επιδεινωθεί στο μέλλον καθώς ο αριθμός των γιατρών μειώνεται συνεχώς.

Για ποιο λόγο παρουσιάζουν υπερκόπωση οι γιατροί;

Τα αίτια της υπερκόπωσης στους γιατρούς είναι αρκετά σύνθετα, ωστόσο αυτά που ενοχοποιούνται συχνότερα είναι ο αυξημένος φόρτος εργασίας, η συνεχής πίεση χρόνου, το χαοτικό περιβάλλον εργασίας, οι μειωμένες απολαβές, η συνεχώς αυξανόμενη γραφειοκρατία που υποβαθμίζει την ποιότητα της φροντίδας που προσφέρει ο γιατρός, καθώς και το αίσθημα ότι αποτελεί γρανάζι ενός μεγάλου, ανώνυμου συστήματος. Η μετάβαση στην ηλεκτρονική εποχή, επίσης, η οποία είχε σκοπό να διευκολύνει τη δουλειά του γιατρού, είχε αντίθετο αποτέλεσμα καθώς έβαλε ένα τεχνολογικό φραγμό μεταξύ του γιατρού και του ασθενούς, αλλά και μεταξύ των άλλων γιατρών.

Η υπερκόπωση των γιατρών περιορίζει την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν

Υπάρχουν αρκετά δεδομένα που δείχνουν ότι η υπερκόπωση του γιατρού συνδέεται με μεγαλύτερη παραμονή των ασθενών στα νοσοκομεία και μειωμένα ποσοστά ικανοποίησης. Ο γιατρός που υποφέρει από υπερκόπωση έχει περιορισμένη μνήμη και προσοχή και ενδέχεται να μην μπορεί να λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις για τον ασθενή. Συχνά ο γιατρός είναι αφηρημένος και δεν μπορεί να επικοινωνήσει αποτελεσματικά με τους συναδέλφους ή τους ασθενείς του. Η ενσυναίσθηση μειώνεται και νιώθει πιο αποστασιοποιημένος από την καθημερινή του ζωή. Η συμπεριφορά του γιατρού χειροτερεύει και μπορεί να κάνει λάθη, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν σοβαρές συνέπειες. Αν και το παραπάνω φαινόμενο είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, μία έρευνα τους 2014 σε γιατρούς της ΜΕΘ, έδειξε ότι η συναισθηματική εξάντληση των γιατρών συνδέεται με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας στους ασθενείς τους. Επιπλέον, μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The BMJ το 2017, συμπέρανε ότι «υπάρχουν μέτρια στοιχεία που δείχνουν ότι η υπερκόπωση του γιατρού σχετίζεται με μειωμένη ασφάλεια στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει ο γιατρός».

Τι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό;

Δυστυχώς, τα περισσότερα νοσοκομεία καθώς και οι διάφοροι οργανισμοί υγείας αντιμετωπίζουν το πρόβλημα συμβουλεύοντας τους γιατρούς να δείξουν υπομονή και στέλνοντάς τους πίσω στη δουλειά τους χωρίς κάποια ουσιαστική αλλαγή. Αποτέλεσμα είναι ο γιατρός να συνεχίσει να υποφέρει, να εγκαταλείπει την ιατρική ή να έχει κάποιο άλλο τραγικό τέλος.

Προσφάτως, φαίνεται ωστόσο, ότι το θέμα αυτό συγκεντρώνει όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ορισμένες σχολές ιατρικής και νοσοκομεία του εξωτερικού έχουν ξεκινήσει να περιλαμβάνουν μαθήματα ή σεμινάρια σχετικά με την ποιότητα ζωής των γιατρών στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα. Κάποια νοσοκομεία μάλιστα, προσλαμβάνουν ειδικούς επαγγελματίες υγείας για να διασφαλίσουν την ψυχική υγεία των γιατρών τους.

Αντιμετωπίζοντας το ανθρώπινο κόστος της υπερκόπωσης των γιατρών

Από την κατάσταση αυτή, τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς ζημιώνονται εξίσου. Αν παρατηρήσετε ότι δεν λαμβάνετε επαρκή ιατρική φροντίδα από τον γιατρό σας επειδή αυτός φαίνεται κουρασμένος ή απρόσεκτος, ίσως πρέπει να αναζητήσετε νέο γιατρό. Δεν πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάμε ότι οι γιατροί είναι άνθρωποι και όχι μηχανές. Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, η ενσυναίσθηση είναι αμφίδρομη. Οι γιατροί και οι ασθενείς πρέπει να συνεργαστούν προκειμένου να αναπλάσουν τον ισχυρό, αλλά χαμένο πια, δεσμό μεταξύ τους.

Βιβλιογραφία: Harvard Health Publishing

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα