Εγκεφαλικό Απόστημα

Πρόκειται για περιγεγραμμένη πυώδη συλλογή μέσα στο εγκεφαλικό παρέγχυμα. Αρχίζει ως εντοπισμένη πυώδης εγκεφαλίτιδα, την οποία ακολουθεί ο σχηματισμός κυστικής μάζας με λεπτό ινώδες περίβλημα, που είναι ιδιαίτερα εύθραυστο στο τμήμα που γειτνιάζει με τις κοιλίες.

Αιτιολογία – Παθογένεση

Το εγκεφαλικό απόστημα μπορεί να οφείλεται σε:

  1. Επέκταση γειτονικής φλεγμονής (μέση πυώδης ωτίτιδα, παραρινοκολπίτιδα, μαστοειδίτιδα, οδοντικό απόστημα)
  1. Αιματογενή διασπορά από σηπτική εστία, που συνήθως εντοπίζεται στους πνεύμονες και την καρδιά (βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα)
  1. Τράυματα, κακώσεις ή νευροχειρουργικές επεμβάσεις στο κρανίο

20% των εγκεφαλικών αποστημάτων είναι κρυψιγενή, δεν εμφανίζεται δηλαδή η πρωτοπαθής εστία λοιμώξεως.

Συνήθεις απομονούμενοι παθογόνοι μικροοργανισμοί είναι ο Staphylococcus aureus, Streptococcus spp (αναερόβιοι), Bacteroides spp, και τα εντεροβακτηριακά,

Κλινική εικόνα

Το εγκεφαλικό απόστημα εκδηλώνεται κυρίως ως ενδοεγκεφαλική χωροκατακτητική εξεργασία με υποξεία πορεία. Προεξάρχουν τα σημεία ενδοκράνιας υπέρτασης. Συχνά παρατηρούνται εστιακές επιληπτικές κρίσεις ή και status epilepticus. Ο ασθενής μπορεί να είναι απύρετος ή να εμφανίζει χαμηλή πυρετική κίνηση.

Παρακλινική διερεύνηση

Η διάγνωση του εγκεφαλικού αποστήματος γίνεται με τις νευροαπεικονιστικές μεθόδους. Το ώριμο εγκεφαλικό απόστημα εμφανίζεται ως υπόπυκνη εστία με δακτύλιο που ενισχύεται μετά την έγχυση κατάλληλης ουσίας (Εικόνα 29.2).

Η μικροβιολογική διάγνωση γίνεται με χρώση κατά Gram και καλλιέργεια υλικού, το οποίο λαμβάνεται με στερεοτακτική αναρρόφηση με βελόνα. Η οσφυονωτιαία παρακέντηση αντενδείκνυται.

Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:

  • Χορήγηση των κατάλληλων, κατά περίπτωση, αντιμικροβιακών φαρμάκων
  • Χειρουργική αντιμετώπιση με στερεοτακτική αναρρόφηση ή χειρουργική εξαίρεση του αποστήματος
  • Θεραπεία, χειρουργική συνήθως, παρακείμενης φλεγμονής, αιτίας του αποστήματος, π.χ. μαστοειδίτιδας ή παραρινοκολπίτιδας.
  • Προφυλακτική χορήγηση αντιεπιληπτικών λόγω του υψηλού κινδύνου εμφάνισης εστιακών ή γενικευμένων επιληπτικών κρίσεων και για διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών.

 

Παρά το γεγονός ότι αρκετές περιπτώσεις εγκεφαλικού αποστήματος αντιμετωπίζονται επιτυχώς με συντηρητική μόνο θεραπεία, είναι προτιμότερο η νοσηλεία να γίνεται πλησίον ή μέσα σε νευροχειρουργικό τμήμα και ο ασθενής να έχει στενή κλινική και απεικονιστική παρακολούθηση.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση του εγκεφαλικού αποστήματος, όσον αφορά την επιβίωση, έχει βελτιωθεί σημαντικά. Η θνησιμότητα δεν υπερβαίνει το 10%, αλλά παραμένει υψηλό ποσοστό νοσηρότητας με σημαντικότερη επιπλοκή τη δευτερογενή επιληψία (έως και 70%).

Φωτογραφία: Tima Miroshnichenko

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα