Οι επιδράσεις της διατροφής στην αρθρίτιδα είναι ένα θέμα για το οποίο έχουν αναπτυχθεί αρκετές θεωρίες ανά τους αιώνες. Αρκετές από αυτές είναι βασισμένες σε ιατρικά δεδομένα, ενώ άλλες βασίζονται στη λογική.
Περιεχόμενα:
Απώλεια βάρους
Αρκετά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας. Η παχυσαρκία αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για την οστεοαρθρίτιδα. Θεωρητικά, η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει τη δυσφορία που προκαλεί η νόσος καθώς επιβαρύνονται λιγότερο οι αρθρώσεις. Μία έρευνα παρατήρησε ότι η απώλεια μόλις μισού κιλού από το σωματικό βάρος, μειώνει την επιβάρυνση των αρθρώσεων του γονάτου κατά 2 κιλά.
Επιπλέον, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα να εμφανίσετε τη νόσο. Η επίτευξη και διατήρηση του βάρους εντός υγιών ορίων απαιτεί συνδυασμό αεροβικής άσκησης και ασκήσεων ενδυνάμωσης.
Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα
Τα λίπη από τη διατροφή μπορούν να επηρεάσουν τη φλεγμονή, η οποία αποτελεί κύριο παράγοντα στη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Το είδος αυτό της αρθρίτιδας προκαλείται από λαθασμένη στόχευση των αρθρώσεων από το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα ιχθυέλαια που είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να προσφέρουν οφέλη στις φλεγμονώδεις μορφές αρθρίτιδας, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Ωστόσο, τα παραπάνω υπάρχει μικρή πιθανότητα να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες στο στόμαχο ή το έντερο, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και είναι ακριβά. Επιπλέον, η αυξημένη κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορεί να περιορίσει την απορρόφηση ωμέγα-6 λιπαρών οξέων από τρόφιμα όπως το καλαμπόκι, το βαμβακέλαιο και το λάδι ατρακτυλίδος. Η δράση αυτή ενισχύει τη φλεγμονή.
Δεν γνωρίζουμε ακόμα με βεβαιότητα ότι τα τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς με αρθρίτιδα. Ωστόσο, προσφέρουν αρκετά άλλα οφέλη, ιδιαίτερα στην πρόληψη των καρδιακών νόσων. Οι καλύτερες πηγές ωμέγα-3 λιπαρών οξέων είναι τα ψάρια, όπως ο σολομός, η σαρδέλα, η ρέγγα και ο τόνος. Άλλες πηγές περιλαμβάνουν τα καρύδια, το λιναρόσπορο και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Κορεσμένα και trans λιπαρά
Ορισμένες έρευνες έχουν συνδέσει τη χρόνια φλεγμονή με τα κορεσμένα λίπη που βρίσκονται στο κόκκινο κρέας, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, το βούτυρο και την πέτσα των πουλερικών. Αντίστοιχες παρατηρήσεις έχουν γίνει για τα trans λίπη τα οποία βρίσκονται σε ορισμένα είδη λαδιού, κάποια είδη μαργαρίνης, τις τηγανητές πατάτες και άλλα τηγανητά τρόφιμα.
Τα μονοακόρεστα λίπη, όπως το ελαιόλαδο, δεν έχει αποδειχθεί ότι ενισχύουν τη φλεγμονή. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα ερευνών που να δείχνουν ότι η διατροφή με ελαιόλαδο βοηθά στην αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, παρά το γεγονός ότι προσφέρει οφέλη στην καρδιακή λειτουργία.
Βιταμίνη D
Πρόσφατες έρευνες έχουν συνδέσει τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D με αυξημένο κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας και ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Περεταίρω έρευνες έδειξαν ότι η οστεοαρθρίτιδα προοδεύει με τριπλάσια ταχύτητα στα άτομα με περιορισμένη πρόσληψη βιταμίνης D από τη διατροφή σε σχέση με αυτούς που λαμβάνουν φυσιολογική ποσότητα της συγκεκριμένης βιταμίνης. Σήμερα, το Institute of Medicine (IOM) των ΗΠΑ συνιστά ότι οι ενήλικες πρέπει να λαμβάνουν 600-800 διεθνείς μονάδες (IU) βιταμίνης D ημερησίως.
Ελάχιστα τρόφιμα είναι πλούσια σε βιταμίνη D μεταξύ των οποίων τα λιπαρά ψάρια, το γάλα και ο χυμός πορτοκαλιού. Επομένως, οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής για να επιτύχουν την συνιστώμενη ποσότητα. Ένα συμπλήρωμα πολυβιταμινών περιέχει συνήθως 400 IU βιταμίνης D. Η έκθεση στον ήλιο μπορεί επίσης να αυξήσει την παραγωγή βιταμίνης D.
Φρούτα και Λαχανικά
Τα ανοιχτόχρωμα φρούτα και λαχανικά, όπως το πορτοκάλι, η πιπεριά, το κολοκύθι, το μανταρίνι και η παπάγια, περιέχουν καροτενοειδή που λέγονται β-κρυπτοξανθίνη και ζεαξανθίνη. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι δίαιτες πλούσιες σε καροτενοειδή περιορίζουν τη φλεγμονή. Μία μικρή έρευνα από τη Σουηδία εξέτασε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα που έκαναν Μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Η έρευνα είχε διάρκεια 3 μήνες και διαπίστωσε ότι στους ασθενείς αυτούς περιορίστηκε η φλεγμονή και βελτιώθηκε η λειτουργικότητα των αρθρώσεων. Προσπαθήστε να καταναλώνετε τουλάχιστον 7-9 μερίδες φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα.
Ένας μύθος, ο οποίος ωστόσο δεν επαληθεύεται, υποστηρίζει ότι ορισμένα λαχανικά, όπως η ντομάτα, η πατάτα, η πιπεριά και η μελιτζάνα μπορεί να επιδεινώσουν την αρθρίτιδα. Η θεωρία αυτή δεν έχει επαληθευτεί από καμία έρευνα.
Συμπληρώματα Διατροφής
Αρκετά συμπληρώματα χορηγούνται στις αρθρίτιδες, ωστόσο μόνο η γλυκοζαμίνη και η θειϊκή χονδροϊτίνη υποστηρίζονται από δεδομένα ερευνών. Οι τελευταίες μπορούν να περιορίσουν τον πόνο στους ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η οστεοαρθρίτιδα είναι η μοναδική αρθρίτιδα στην οποία τα συμπληρώματα αυτά προσφέρουν οφέλη.
Γενικότερα, η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη μπορεί να έχουν ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες. Αποφύγετε τη γλυκοζαμίνη αν είστε αλλεργικοί στα οστρακοειδή ή λάβετε γλυκοζαμίνη φυτικής προέλευσης. Η γλυκοζαμίνη μπορεί να αυξήσει επίσης τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η χονδροϊτίνη μπορεί να επηρεάσει τη δράση φαρμάκων όπως τα αντιπηκτικά ή τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα.
Άλλα οφέλη
Ακόμα και αν με την εφαρμογή των παραπάνω δεν παρατηρήσετε σημαντική βελτίωση στην αρθρίτιδά σας, θα περιορίσετε σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι άνθρωποι που ακολουθούν τις παραπάνω διατροφικές συμβουλές έχουν επίσης μειωμένη πιθανότητα να παρουσιάσουν ορισμένες μορφές καρκίνου.
Βιβλιογραφία: Harvard Health Publishing