Αυτοάνοσα Νοσήματα

Καταλαβαίνοντας τα αυτοάνοσα νοσήματα

Όταν ένας εισβολέας εισέρχεται στο σώμα μας- όπως ο ιός του κοινού κρυολογήματος ή βακτήρια από ένα αγκάθι που τρύπησε το δέρμα μας- το ανοσοποιητικό μας σύστημα μας προστατεύει. Προσπαθεί να αναγνωρίσει, να σκοτώσει και να εξαλείψει τους εισβολείς που μπορεί να είναι επιβλαβείς προς εμάς. Αλλά κάποιες φορές, προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα το κάνουν να θεωρεί τα υγιή κύτταρά μας σαν εισβολείς και να τους επιτίθεται συνεχώς. Αυτό ονομάζεται αυτοάνοσο νόσημα. (Αυτοάνοσο σημαίνει να ανοσοποιείται ενάντια στον εαυτό του).

Το ανοσοποιητικό σύστημα

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι το δίκτυο κυττάρων και ιστών του σώματος που δουλεύουν αρμονικά για να μας προστατεύσουν από εισβολές και μολύνσεις. Έχει δύο μέρη: την φυσική και την επίκτητη ανοσία.
Η επίκτητη ανοσία αναπτύσσεται όσο το άτομο μεγαλώνει: “θυμάται” εισβολείς έτσι ώστε να μπορεί να τους αντιμετωπίσει αν ξαναεισέλθουν στο σώμα μας στο μέλλον. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί σωστά, οι εισβολείς προκαλούν την ενεργοποίηση από το σώμα μας ανοσοκυττάρων ενάντια στους εισβολείς καθώς και την παραγωγή πρωτεινών που ονομάζονται αντισώματα και τα οποία προσκολλούνται στους εισβολείς με σκοπό να αναγνωριστούν και να καταστραφούν. Το πιο πρωτόγονο φυσικό ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιεί λευκά αιμοσφαίρια για να καταστρέψουν τους εισβολείς, χωρίς να χρησιμοποιεί αντισώματα.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα οφείλονται σε προβλήματα με τις αντιδράσεις της επίκτητης ανοσίας. Σε μία ανοσιακή αντίδραση, τα αντισώματα και τα ανοσοκύτταρα στοχεύουν λανθασμένα τους υγιείς ιστούς του σώματος, σημαδεύοντάς τους για να τους επιτεθεί το σώμα μας.

Αυτοάνοσα νοσήματα

Τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορούν να επηρεάσουν σχεδόν όλα τα μέρη του σώματος όπως την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεύρα, τους μύες, το δέρμα, τα μάτια, τις αρθρώσεις, τους πνεύμονες, τα νεφρά, τους αδένες, τον γαστρεντερικό σωλήνα και τα αγγεία.
Τα κλασσικά σημεία ενός αυτοάνοσου νοσήματος περιλαμβάνουν φλεγμονή, που μπορεί να προκαλέσει ερυθρότητα, θερμότητα, πόνο και οίδημα. Το πώς μας επηρεάζει ένα αυτοάνοσο νόσημα εξαρτάται από την περιοχή που προσβάλλεται. Αν το αυτοάνοσο νόσημα επηρεάζει τις αρθρώσεις, όπως στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στις αρθρώσεις, ακαμψία και δυσκολία στην κίνηση. Αν επηρεάζει τον θυρεοειδή, όπως στη Νόσο του Graves και στην θυρεοειδίτιδα, μπορεί να προκαλέσει κόπωση, αύξηση βάρους και μυαλγίες. Αν επιτίθεται στο δέρμα, όπως στο σκληρόδερμα/συστηματική σκλήρυνση, στη λεύκη και στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (ΣΕΛ), τότε προκαλεί εξανθήματα, φουσκάλες και αποχρωματισμούς.
Πολλά αυτοάνοσα νοσήματα δεν περιορίζονται σε ένα σημείο του σώματος. Για παράδειγμα ο ΣΕΛ μπορεί να προσβάλλει το δέρμα, τις αρθρώσεις, τα νεφρά, την καρδιά, τα νεύρα. τα αγγεία και άλλα. Ο Διαβήτης Τύπου 1 μπορεί να επηρεάσει τους αδένες, τους οφθαλμούς, τα νεφρά, τους μύες και άλλα.
Η αιτία των αυτοάνοσων νοσημάτων είναι ακόμα άγνωστη. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ένας συνδυασμός αιτιών. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει γενετική προδιάθεση για κάποιο νόσημα και στη συνέχεια, κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, κάποιος εισβολέας, όπως ένας ιός, να την ενεργοποιήσει.
Στη λίστα των αυτοάνοσων νοσημάτων περιλαμβάνονται:

  • γυροειδής αλωπεκία
  • αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
  • αυτοάνοση ηπατίτιδα
  • δερματομυοσίτιδα
  • διαβήτης (τύπου 1)
  • κάποιες μορφές νεανικής ιδιοπαθούς αρθρίτιδας
  • σπειραματονεφρίτιδα
  • Νόσος του Graves
  • Σύνδρομο Guillain-Barre
  • ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα
  • Μυασθένεια Gravis
  • κάποιες μορφές μυοκαρδίτιδας
  • πολλαπλή σκλήρυνση
  • πέμφιγα/πεμφιγοειδές
  • κακοήθης αναιμία
  • οζώδης πολυαρτηρίτιδα
  • πολυμυοσίτιδα
  • πρωτοπαθής χολική κίρρωση
  • ψωρίαση
  • ρευματοειδής αρθρίτιδα
  • σκληρόδερμα/συστηματική σκλήρυνση
  • σύνδρομο του Sjorgen
  • συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
  • κάποιες μορφές θυρεοειδίτιδας
  • κάποιες μορφές ραγοειδίτιδας
  • λεύκη
  • αγγειίτιδα Wegener

Η θεραπευτική αγωγή εξαρτάται από τη νόσο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ο σκοπός είναι ο περιορισμός της φλεγμονής. Συνήθως οι ιατροί χορηγούν κορτικοστεροειδή ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Πορεία και Πρόγνωση

Περεταίρω έρευνα θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα τις γενετικές ρίζες και αιτίες των αυτοάνοσων νοσημάτων και θα βοηθήσει στην διάγνωση και θεραπεία τους. Για πληροφορίες πάνω στην έρευνα για τα αυτοάνοσα νοσήματα που υποστηρίζεται από το National Institute of Arthritis and Muosculoskeletal and Skin Diseases, επισκεφτείτε το www.niams.nih.gov/Research/default.asp
Για μια λίστα κρατικών και ιδιωτικών κλινικών δοκιμών για μια σειρά αυτοάνοσων νοσημάτων επισκεφτείτε το www.clinicaltrials.gov

Λέξεις Κλειδιά

Επίκτητη ανοσία: Το μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος που αναπτύσσεται καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει. Χρησιμοποιεί αντισώματα και ανοσοκύτταρα για να καταπολεμήσει επιβλαβείς ουσίες.
Αντίσωμα: Μία ειδική πρωτείνη που παράγεται από το ανοσοποιητικό σύστημα η οποία αναγνωρίζει και βοηθά στην καταπολέμηση μολυσματικών παραγόντων και άλλων ξένων ουσιών που εισέρχονται στο σώμα.
Αντιγόνο: Μία ξένη ουσία που προκαλεί την παραγωγή αντισωμάτων όταν εισέρχεται στο σώμα.
Αυτοάνοσο Νόσημα: Ένα νόσημα που είναι το αποτέλεσμα της λανθασμένης επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος εναντίον υγιών ιστών του σώματος.
Κορτικοστεροειδή: Ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ορμόνες που παράγονται φυσικά στο σώμα ή συνθετικά (τεχνητά) για χρήση σαν φάρμακα. Λέγονται και γλυκοκορτικοειδή. Το πιο συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο αυτής της κατηγορίας είναι η πρεδνιζόνη.
Διαβήτης Τύπου 1: Μια ασθένεια κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας, καθιστώντας αδύνατο για το σώμα να χρησιμοποιήσει γλυκόζη για παραγωγή ενέργειας. Ο Διαβήτης Τύπου 1 συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.
Ανοσοποιητικό σύστημα: Ένα σύνθετο δίκτυο εξειδικευμένων κυττάρων και οργάνων που συνεργάζονται για να προστατεύσουν το σώμα από ξένους οργανισμούς, όπως βακτήρια και ιούς.
Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα: Φάρμακα που καταστέλλουν την ανοσολογική απάντηση και χρησιμοποιούνται για την θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων. Δυστυχώς, επειδή αυτά τα φάρμακα καταστέλλουν επίσης την φυσιολογική ανοσία, αφήνουν το σώμα εκτεθειμένο σε μόλυνση.
Φλεγμονή: Μία αντίδραση των ιστών του σώματος σε τραυματισμό ή ασθένεια, συνήθως χαρακτηριζόμενη από 5 σημεία: Οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα, άλγος και απώλεια λειτουργίας.
Φυσική ανοσία: Το πιο πρωτόγονο κομμάτι του ανοσοποιητικού συστήματος. Χρησιμοποιεί είδη λευκών αιμοσφαιρίων ποθ λέγονται κοκκιοκύτταρα και μονοκύτταρα για να καταστρέψουν επιβλαβείς ουσίες.
Ψωριασική αρθρίτιδα: Ένα είδος αρθρίτιδας σχετιζόμενο με την ψωρίαση, μία χρόνια δερματοπάθεια που συμβαίνει όταν τα κύτταρα της εξωτερικής στιβάδας του δέρματος αναπαράγονται γρηγορότερα από το φυσιολογικό.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Μία ασθένεια κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον αρθρικό υμένα των αρθρώσεων. Το αποτέλεσμα είναι πόνος στις αρθρώσεις, ακαμψία, οίδημα και καταστροφή.
Σκληρόδερμα/Συστηματική Σκλήρυνση: Ένα αυτοάνοσο νόσημα που χαρακτηρίζεται από αφύσικη ανάπτυξη του συνδετικού ιστού στο δέρμα και τα αγγεία. Στις πιο βαριές μορφές, ο συνδετικός ιστός μπορεί να συσσωρευθεί στα νεφρά, τους πνεύμονες, την καρδιά και τον γαστρεντερικό σωλήνα, οδηγώντας κάποιες φορές σε ανεπάρκεια των οργάνων.
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: Ένα αυτοάνοσο νόσημα που επηρεάζει συνήθως νεαρές γυναίκες. Μπορεί να προσβάλλει πολλά μέρη του σώματος όπως τις αρθρώσεις, το δέρμα, τα νεφρά, την καρδιά, τουσ πνεύμονες, τα αγγεία και τον εγκέφαλο.
Θυρεοειδίτιδα: Μία φλεγμονή του θυρεοειδή αδένα που μειώνει τη λειτουργικότητά του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα εμφάνιση συμπτωμάτων όπως κόπωση, αδυναμία, αύξηση σωματικού βάρους, δυσανεξία στο κρύο και μυαλγίες.
Λεύκη: Μία νόσος κάτα την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα μελανοκύτταρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία λευκών τμημάτων δέρματος σε διάφορα σημεία του σώματος.

Το National Institutes of Health (NIH) περιλαμβάνει 27 ινστιτούτα και κέντρα και αποτελεί τμήμα του US Department of Health and Human Services. Είναι η πρωταρχική κρατική υπηρεσία για την διεξαγωγή και υποστήριξη βασικών και κλινικών ιατρικών ερευνών, και αναζητά τα αίτια και την θεραπεία τόσο για τις κοινές όσο και για τις σπάνιες ασθένειες.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα